Dutch & Dutch presenteert op de X-fi – vanaf morgen te beleven – de 8c. Een speaker waarin hart en ziel van dit Nederlandse bedrijf zijn vastgelegd.
We laten Dutch & Dutch zelf even aan het woord wat hun ontwerpfilosofie betreft, want wij kunnen we het niet mooier zeggen. ‘Het perfect weergeven van muziek vraagt meer dan een luidspreker die tot in de puntjes geoptimaliseerd is. Het vraagt een luidspreker die samenwerkt met de akoestiek van de luisteromgeving. Een luidspreker die zowel fysiek als elektronisch breekt met tradities. Een nieuwe manier van denken. Dat is wat de Dutch & Dutch 8c zo anders maakt’, aldus het bedrijf. Koen Knaapen is productontwerper bij de luidsprekerfabrikant: ‘Als de weergave klopt, vergeet je de techniek en blijft alleen de muziek over. Als het geluid gekleurd is, bijvoorbeeld door een dreunende bas, scherpe s-klanken of te veel galm, leidt dat af van de essentie. Wij streven naar een foutloze weergave, zodat je maximaal van muziek kunt genieten’.
X-fi introductie
Tijdens de X-fi High End Audio Show introduceert Dutch & Dutch een nieuwe eigen lijn luidsprekers voor toepassing in studio’s en huiskamers. Het paradepaardje is de 8c, een met de kamer ‘samenwerkende’ speaker. Dutch & Dutch gebruikt hierbij hoofdzakelijk akoestische middelen, aangevuld met DSP voor het puntje op de i. De unieke midwooferbehuizing zorgt er bijvoorbeeld voor dat middentonen een sterke richtwerking hebben. Hierdoor gaat het naar de luisteraar en niet naar de wanden. Storende reflecties blijven volgens de fabrikant achterwege, de klankbalans, plaatsing en diepte komen volledig tot hun recht en details blijven intact. Ook wat betreft de lage tonen is de 8c compleet anders dan normale luidsprekers: de twee geïntegreerde subwoofers achterin de 8c koppelen met de voorwand, waardoor luidspreker en wand samen één geheel vormen. U kunt de 8c op de X-fi High End Audio Show beluisteren in kamer 51.
Offgrid en Paul,
Bedankt voor jullie reacties. Een hoop goeie vragen! Ik ga proberen ze duidelijk te beantwoorden.
De 8c is een luidspreker die samenwerkt met de akoestiek van de luisteromgeving. Dat doen wij in de eerste plaats door middel van een slim uitgekiend akoestisch ontwerp. De DSP dient ter ondersteuning van de akoestische principes. Voor de weergave van het laag gebruiken we de wand achter de luidsprekers als een soort springplank. In tegenstelling tot luidsprekers die vrij in de kamer worden opgesteld, heb je niet te maken met een reflectie. De luidspreker en de wand vormen één systeem dat een coherent golffront in de vorm van een halve bol naar voren afstraalt.
De middentoner zit in een semi-open cardioide behuizing die zich min of meer zo gedraagt als een cardioide richtmicrofoon, maar dan dus met omgekeerde werking. Een luidsprekermembraan beweegt naar voor en naar achteren en maakt zo geluid. Simpel gezegd gaat er daardoor ongeveer evenveel geluid de kast in als er aan de voorkant uit komt. In conventionele luidsprekers moet die energie allemaal gedempt worden, zodat het zich niet kan mengen met het gewenste geluid vanaf de voorkant van het membraan en zo kleuring kan veroorzaken.
In plaats van het te dempen, maken wij juist gebruik van dat geluid dat in de kast wordt afgestraald. Door de interne constructie en door gebruik te maken van akoestische materialen, zorgen we ervoor dat het geluid dat uit de openingen in de zijkanten van de luidspreker komt, gelijk is aan het geluid dat vanaf de voorkant om de kast heen buigt, maar in tegenfase. Het geluid vanaf de voorkant en het geluid dat door de sleuven komt ontmoeten elkaar aan de achterzijde van de behuizing, waar ze elkaar uitdoven. Het middengebied wordt daardoor enkel naar voren afgestraald en ‘ziet’ de wand achter de luidspreker akoestisch gezien niet. We moeten nog aan de slag met het maken van duidelijke afbeeldingen, maar zie dit plaatje voor hoe de richtwerking bij een cardioide microfoon werkt: https://isaacfmp.files.wordpress.com/2015/04/cardioid.gif
Het hoog wordt weergegeven door een dome tweeter met een waveguide. Ook de waveguide is ontworpen om een coherent golffront naar voren af te stralen, met een zeer constante afstraling die perfect aansluit op de cardioide afstraling van de middentoner en zonder versmering in de tijd als gevolg van diffractie. We werken met een Seas dometweeter en niet met een compressiedriver, omdat we met een dome nog net wat schonere en meer verfijnde weergave kunnen realiseren.
De DSP doet een aantal zaken. Ten eerste fungeert het als wisselfilter tussen de subwoofers aan de achterkant, de cardioide middentoner en de waveguide tweeter. Een DSP-gebaseerd wisselfilter heeft een aantal voordelen ten opzichte van andere filters. Je koppelt de versterker direct aan de luidsprekereenheid, waardoor je meer controle hebt over het signaal dat naar de eenheden gaat. Er zitten dus geen passieve filtercomponenten zoals weerstanden, spoelen en condensatoren in de signaalweg, met hun inherente niet-lineariteit. Daarnaast kun je in het digitale domein bepaalde filters toepassen, die analoog heel lastig of niet mogelijk zijn. Ook daardoor heeft de ontwerper een veel grotere controle over hoe de luidsprekereenheden, en daarmee het systeem als geheel, zich gedragen. De middentoner en tweeter zijn akoestisch uitgelijnd op het baffle, maar we gebruiken de DSP om het midhoog en het laag ‘op tijd’ te zetten. Analoog kun je dat eigenlijk niet fatsoenlijk doen, maar met een DSP is het kinderspel. Ten slotte gebruiken we de DSP om de fasevervorming die als gevolg van het wisselffilter ontstaat op te heffen. Dat resulteert in een perfect gedrag in het tijddomein, zelfs beter dan dat van een breedbander of elektrostaat.
We zijn echter wel spaarzaam met het toepassen van DSP-filters. Het is onze filosofie dat je ten eerste moet zorgen voor een akoestisch ontwerp dat klopt,. De subwoofers zitten bijvoorbeeld in een gesloten behuizing van een optimaal volume, voor een Q-factor van 0,7 en een kantelfrequentie van om en nabij 30 hertz. Zonder DSP heb je daarom al zeer strak en best wel diep laag. Met behulp de DSP kan het laag praktisch gezien worden doorgetrokken tot hoe laag je maar wilt. De standaardinstelling geeft een -3 dB punt op 20 hertz. In het laag gedragen de luidspreker en de kamer zich min of meer als één systeem, dus in sommige kamers wil je meer sublaag en in andere juist minder. Daarom is het belangrijk om de afstelling van het laag op locatie middels de app te optimaliseren.
Een goed geïmplementeerd digitaal filter voegt niets toe en laat niets weg. Het zorgt enkel voor de gewenste filtering. Dat betekent dat het eindresultaat juist méér overeenkomt met het oorspronkelijke signaal dan bij een analoog filter, laat staan een passief filter. Goede techniek is onhoorbare techniek, en dat is dan ook wat we met onze luidsprekers nastreven: een systeem dat niets toevoegt en niets weglaat. Enkel de muziek blijft over.
De 8c is één van de eersten van een nieuwe generatie high-end luidsprekers, waartoe ik ook de Kii Three en de Grimm LS1 reken. Tijdens de X-fi zie je nog vooral kamers met conventionele luidsprekers, maar ik ben ervan overtuigd dat het speelveld er over een aantal jaren heel anders uit ziet. De 8c is een full-range DSP-gebaseerde totaaloplossing, met een ingebouwde computer, ingebouwde versterkers en converters, hij is relatief compact maar kan harder dan de meeste buren verdragen kunnen, het systeem werkt samen met de akoestiek van je kamer en klinkt simpelweg beter dan conventionele luidsprekers. Ik zie uit naar het moment dat de heren van Alpha Audio het systeem een flink aan de tand gaan voelen!
Als jullie nog vragen hebben, hoor ik het graag 😀 .
Martijn, bedankt voor het uitgebreide antwoord. Interessant ontwerp!
Zie ook de 6Moons recentie van Marja&Henk:
http://www.6moons.com/audioreviews2/dutchdutch/1.html
Vanmiddag op de X-fi deze speakers beluisterd en onder de indruk van het lagetonen bereik en het niet-schelle vermoeiende van het mid-hoog.
Voor een set van twee moet dan wel diep in de buidel getast worden om de benodigde € 10.000 op te hoesten echter daar krijg je meteen een DAC en een geïntegreerde eindversterker voor terug.
De aanpak om vanuit de speakers de acoustische reactie van de ruimte te meten en hiermee de zaken actief in te regelen is een mooie, echter met al dat dsp geweld vraag ik me af wat er uiteindelijk overblijft van het oorspronkelijke geluid.
Een ander nadeel is de totale integratie van dac, versterker en speaker: voor de zeer hoge WAF factor betaal je wel een prijs als je ooit naar een andere dac wilt. Voor mij een reden om toch eerst eens goed kennis te maken met deze speakers alvorens te kiezen tussen een 4BSSTcubed op mijn bestaande OB1’s van PMC of om alles overboord te gooien en het lot mijn hifi-liefhebberij totaal toe te vertrouwen aan de makers van dit goed klinkende systeem….
Weer zo’n interesant ontwerp, en weer uit NL. Lijkt op Kii three maar of dit ook Hypex is? Daar levert Seas de tweeter, bij bij deze 8c zou ik een compressie tweeter verwachten vanwege de hoornvorm maar het is een dome. De mid-woofer heeft een kleine lens in een gesloten kast? Wat zijn dan die sleuven aan de zijkant? Pasieve radiator of koeling voor de amp? Twee woofers aan de achterkant, ook in een gesloten kast? Erg klein en krap allemaal en toch tot 30Hz. Bij Kii three is er een geavanceerd zgn Active Wave Focusing filter met instelmogelijkheden waardoor juist plaatsing bij de wand, naar hun zeggen, tot homogene bas leidt (en dat zonder ruimte meting). Bas gericht naar de muur is met een conventionele speaker meestal problematisch. Ik ben benieuwd naar X-fi luister reviews. En misschien laten ze meer los over de toegepaste techniek (Hypex? en filter?). Jaap Erik kunnen jullie wat doorvragen?