Hoe weten we wat we kopen?

Waarschijnlijk hebt u, net als ik, in het verleden wel eens een HiFi installatie gekocht. Of zelfs meerdere keren. Op basis van welke informatie gebeurde dat dan? Het kan natuurlijk zijn dat u eenzelfde installatie al heeft gehad en daardoor goed wist wat u kocht. Meestal is dat niet het geval en kopen we een installatie waar we nog geen ervaring mee hebben. Hoe weten we dan wat we kopen?

NB: dit verhaal haakt in op het rondetafelgesprek. Dat staat gepland voor 24 januari. 

Informatiebronnen

Gelukkig staan ons heel wat bronnen van informatie ter beschikking. Zo kunnen we detaillisten bezoeken, websites van fabrikanten bekijken en naar beurzen gaan.

Ook hebben we misschien wel vrienden of kennissen die ervaringen hebben met een beoogde installatie. Bovendien zijn er diverse audio- en HiFi forums met soms uitvoerige besprekingen van apparatuur.  Wie zich verder onder specialisten wil begeven kan terecht bij een van de audioclubs in ons land.

Dan hebben we, last but not least, de pers die via verschillende kanalen reviews en testen publiceert. Daar zitten in binnen- en buitenland soms gerenommeerde platforms bij (zoals Alpha-Audio natuurlijk).

Kortom, wie zich een beetje oriënteert kan veel informatie vinden. Bijvoorbeeld de specificaties van beoogde apparatuur, ervaringen van andere luisteraars en retailers, testen van prestaties en reviews door ervaren gebruikers vaak uitmondend in lijstjes van pros en cons.

Bovendien is er achtergrondinformatie te vinden over fabrikanten, importeurs en distributeurs, vaak gebaseerd op bedrijfsbezoeken. We kunnen apparatuur vooraf zien en aanraken als we willen en we kunnen er in een aantal gevallen naar luisteren in demosessies of in winkels. Het aanschaffen van een goede audio installatie is geen sinecure. Het is zelfs al geen sinecure om al de beschikbare informatie te verzamelen en verteren.

Is er dan nog informatie die we niet hebben? En, hoe betrouwbaar is de informatie die wij als consumenten wél hebben? Laten we daar eens wat beter naar kijken. Dan komen we vanzelf op ideeën voor verbetering.

Informatie die we niet hebben

De meeste informatie die voorhanden is heeft betrekking op apparatuur zoals die vóór ons staat en betreft bijvoorbeeld prijsniveau, prestaties, gebruiksgemak en ervaringen van anderen.

Heel wat minder is bekend over de manier waarop die apparatuur tot stand is gekomen, bijvoorbeeld over het productieproces en de gebruikte materialen. Dat is toch mede bepalend voor de levensduur en storingsgevoeligheid. Vaak is er in algemene zin wel wat bekend over de fabrikant of het merk. Dat geeft wel enig houvast, maar het kan veel beter.

Ook is er vaak weinig of niets bekend over de kwaliteiten van de fabrikant of leverancier zelf, bijvoorbeeld over helpdesk prestaties, over garantiebetrouwbaarheid of servicebereidheid bij reparaties en restitutie. Natuurlijk geven veel bedrijven op hun website informatie over dit soort zaken, maar het is vaak niet bekend of men zich daaraan houdt.

Ook weten we vaak weinig of niets over de financiële situatie van leveranciers en fabrikanten, terwijl dat toch heel relevant kan zijn. Als een fabrikant net nadat je een aanbetaling hebt gedaan failliet gaat of uitstel van betaling aanvraagt moet je als consument nog maar afwachten wat je van je geld terug ziet. Dat geldt ook voor de vraag of garanties bij faillissement door anderen wordt overgenomen of niet.

Tenslotte, is er in de HiFi industrie nauwelijks toegang tot de uitkomsten van consumentenpanels en –enquêtes. Als die er al zijn worden ze door de partijen die ze afnemen niet gepubliceerd. Toch zou het voor consumenten heel nuttig zijn te weten wat groepen consumenten van bepaalde apparatuur vinden.

Hoe betrouwbaar is de informatie die we wél hebben?

Nou, daar is nogal wat op af te dingen. In deze ongereguleerde bedrijfstak komt veel informatie van fabrikanten of leveranciers. Hoe goed van vertrouwen we ook zijn, en de goede niet te na gesproken, de ervaring uit ontelbare situaties bij andere bedrijfstakken leert ons dat bedrijven regelmatig niet betrouwbaar zijn als het gaat om informatie voorziening.

Natuurlijk zijn er heel veel bonafide bedrijven, maar ons probleem als consument is dat we geen stevige manier hebben om te weten welke bedrijven dat zijn. Zelfs autofabrikanten van naam hebben sjoemelsoftware gebruikt en zelfs grote bedrijven die onder toezicht staan worden regelmatig betrapt op frauduleus handelen en beboet.

Zoals gezegd, onze bedrijfstak is ongereguleerd, er is nauwelijks toezicht op kwaliteit en op betrouwbaar handelen, dus wij als consument weten niet waar we mee te maken hebben.

De media en forums

Dan is er de betrouwbaarheid van informatie verstrekt door de media. Ook daar is wel wat op af te dingen. Het is een genuanceerd beeld. In elk geval moet worden gezegd dat we in Nederland uitstekende journalisten hebben en dat er uitstekende publicatiekanalen zijn. Dat kan een online magazine zijn, een papieren tijdschrift, een beurscatalogus of bijvoorbeeld een artikel in een weekblad. De kwaliteit is vaak hoog, evenals de leesbaarheid.

Het probleem is ook nu dat wij consumenten niet weten welke informatie betrouwbaar is en welke niet. Hoewel er verschillen zijn blijven de media in hoge mate afhankelijk van financiering door fabrikanten en leveranciers. Soms zijn reviews gekocht en soms worden testrapportages voorafgaand aan publicatie ter goedkeuring voorgelegd aan de fabrikant. Maar soms zijn er ook kritische artikelen en reviews.

Een enkel platform of tijdschrift schrijft onafhankelijke reviews en testverslagen, zoals Alpha-Audio, maar zelfs dan is men wel afhankelijk van reclame-inkomsten. In enkele gevallen loopt het de spuigaten uit en lijkt een medium wel een reclamezuil voor fabrikanten. En, soms is het dat ook.

Wanneer laat een medium de oren hangen naar fabrikanten en leveranciers en wanneer niet? Zoals gezegd, wij consumenten weten het niet. Dat kan ook niet anders als media niet transparant zijn over hun verwevenheid met die fabrikanten en leveranciers.

Voor de betrouwbaarheid van de informatie op forums over apparatuur of over bedrijven geldt hetzelfde. Natuurlijk zijn er heel betrouwbare deelnemers aan forums en zijn er heel betrouwbare posts, maar we weten niet welke dat zijn. Zeker als deelnemers anoniem zijn kan er onzin worden gepost. Soms worden forums gebruikt om ruzie te maken of anderen met de grond gelijk te maken. Maar soms worden er heel goed geïnformeerde discussies gevoerd. We weten het niet.

Iets dergelijks geldt voor reviewsites waarop vooral bedrijven worden beoordeeld. Ook hier kun je als consument moeilijk onderscheid maken tussen betrouwbare informatie en door bedrijven zelf geplaatste posts.

Is dat een probleem?
Kortom, we weten niet hoe betrouwbaar de informatie die we kunnen krijgen is. Is dat een probleem? Immers, sommige audiofielen zijn al heel goed geïnformeerd en kunnen op hun eigen oren vertrouwen. Zij hebben weinig behoefte aan nadere informatie en dus ook niet aan betrouwbare nadere informatie. Maar, audioliefhebbers moeten natuurlijk wel de keus hebben. Het kan niet zo zijn dat alleen getrainde audiofielen met een jarenlange achtergrond in de HiFi op zinvolle wijze apparatuur kunnen aanschaffen.

Kunnen we daar nog wat aan doen?

Natuurlijk is een ideale situatie niet mogelijk, het blijft een ongereguleerde industrie. Bovendien gaat het lang duren voor verbeteringen zijn bereikt. Maar er zijn zeker mogelijkheden. Bijvoorbeeld, in willekeurige volgorde:

• Het starten van door abonnees betaalde onafhankelijke media;
• Het oprichten van consumentenorganisaties gericht op HiFi;
• Het inhuren van testlaboratoria voor reviews;
• Het factchecken van kwaliteitsclaims door fabrikanten en leveranciers;
• Het afschaffen van anonieme deelname aan forums;
• Meer actieve mediators op forums;
• In aanvulling op de EISA prijzen de invoering van onafhankelijke kwaliteitsstandaarden en –labels voor HiFi sector;
• Het inrichten van onafhankelijk toezicht op service en garantienaleving door bedrijven;
• Het oprichten van een garantiefonds in de bedrijfstak;
• Het voor een breder publiek toegankelijk maken van rapportages door audioclubs;
• Het inrichten van trainingen voor audioliefhebbers door onafhankelijke media en audioclubs;
• Transparantie van de media over hun verwevenheid met fabrikanten en leveranciers;
• enzovoorts.

Het is niet de bedoeling om deze suggesties allemaal na te volgen en al helemaal niet tegelijkertijd. Het is vooral mijn bedoeling om concreet te maken dat al de suggesties inspanning vereisen.

Sommige van de genoemde mogelijkheden vereisen veel van ons consumenten, andere vereisen minder. Sommige vereisen iets van zowel ons consumenten als van fabrikanten en leveranciers. Het gaat in elk geval niet uit zichzelf verbeteren, dat is wel duidelijk.

Het is aan ons

Als we het belangrijk vinden dat er meer informatie over HiFi apparatuur beschikbaar komt en vooral meer betrouwbare informatie dan zullen we wat moeten doen. Zelf initiatieven nemen en met fabrikanten in overleg gaan.

Natuurlijk, het is voor ons een hobby, dus we kunnen ook denken: ‘Laat maar gaan. We kunnen beschikken over goede apparatuur, dus wat willen we nog meer.’ Dat is een begrijpelijk standpunt. Mochten we toch meer en meer betrouwbare informatie willen hebben, dan zijn er zeker mogelijkheden om dat te realiseren.

Het is aan ons!