Home Hi-Fi Schone stroom: onzin?

Schone stroom: onzin?

43
Schone stroom: onzin?
PS-Audio maakt prachtige regenerators. Het is niet aan te raden om daar een zware versterker aan te koppelen, maar het werk wel prachtig om apparaten die niet zoveel energie vragen, zoals cd-spelers, tuners of voorverstekers.

Bij vervuiling denkt men zo goed als direct aan milieuvervuiling. Lichtnetvervuiling zal echter niet snel het gespreksonderwerp van de zondagochtend zijn. Toch vervuilen we ons lichtnet aanzienlijk met onze pc’s, halogeendimmers, koelkasten en magnetrons. ?Maar de stofzuiger en de tv doen het toch prima?? Jazeker, maar er is een gebruikersgroep die het wel merkt: hififanaten.
Wie wel eens gezwommen heeft in een zwembad met een golfmachine, weet dat aan het einde van het bad, gelukkig achter een paar tralies, een grote plaat heen en weer beweegt. Dit doet hij op een vast tempo . Door deze

Waarom zijn schakelende voedingen zo erg voor het lichtnet? In tegenstelling tot een conventionele spoeltransformator die een bepaalde spanning verzorgt door middel van een magnetisch veld tussen twee gewikkelde spoelen, zet een schakelende voeding de wisselspanning direct om in gelijkstoom om er met een oscilloscoop onder een hoge frequentie een sinus van te genereren. Door de zeer hoge frequenties wordt het lichtnet enorm vervuild.
Waarom zijn schakelende voedingen zo erg voor het lichtnet? In tegenstelling tot een conventionele spoeltransformator die een bepaalde spanning verzorgt door middel van een magnetisch veld tussen twee gewikkelde spoelen, zet een schakelende voeding de wisselspanning direct om in gelijkstoom om er met een oscilloscoop onder een hoge frequentie een sinus van te genereren. Door de zeer hoge frequenties wordt het lichtnet enorm vervuild.

constante beweging ontstaan, door de zuig- en duwkracht van de plaat, pieken en dalen in het water: golven. Een golfmachine maakt op die manier ongeveer 1 golf per twee seconde. Je kan ook zeggen: de frequentie is 0,5 Hertz.
Het lichtnet werkt op 50 Hertz. Die frequentie zou in een tropisch zwemparadijs hoogstwaarschijnlijk zorgen voor de nodige chaos. Het is op ons lichtnet echter zeer rendabel, aangezien door deze frequentie de 230 volt waarop onze apparaten werken 50 keer per seconde wordt afgeleverd. Een piek van een sinus levert namelijk 230 volt, op de helft van de sinus is het voltage 115 volt. Hoe vaker de 230 volt gehaald wordt, hoe hoger het rendement.

Het probleem
Als het zwembad leeg is, zullen de golven mooi gelijk en rond zijn. Bovendien zullen ze op een gelijkmatig tempo door het water rollen. Als we echter een school kinderen het water insturen, is dat plaatje al snel verstoord door rimpels, spetters en kringen in het water en wordt de doorgang van de golven verstoord.
Datzelfde is bij het lichtnet het geval. Het is een onomstotelijk feit dat het lichtnet vervuild wordt door de apparatuur die er op aangesloten is. Op het lichtnet speelt helaas niet één school in het water, maar een complete bevolking. En dit aantal blijft alleen maar stijgen door de komst van meer en meer digitale apparatuur als: pc’s, plasmaschermen, dvd-spelers, ga zo maar door. Maar ook andere bronnen als: magnetrons, dimmers, spaarlampen, draadloze telefoons en adapters zijn niet te verwaarlozen. ( Energietechniek 2, jaargang 79 (februari) 2001 ) . Deze apparatuur werkt intern niet allemaal op 230 volt, maar op bijvoorbeeld 20.000, 12 of 9 volt. Het voltage moet dus eerst verhoogd of verlaagd worden. Dit gebeurt steeds vaker met behulp van zogenaamde schakelende voedingen.

Eerst gelijkrichten
Waarom zijn schakelende voedingen zo storend voor het lichtnet? In tegenstelling tot een conventionele spoeltransformator die op de frequentie van ons lichtnet, 50 Hz, een bepaalde wisselspanning verzorgt door middel van een magnetisch veld tussen twee gewikkelde spoelen, zet een schakelende voeding de wisselspanning direct om in gelijkstoom om vervolgens de gelijkspanning onder hoge frequentie in stukjes te hakken en er met een oscillator een nieuwe sinus van te genereren voor de juiste spanning.
Het grote verschil zit dus in het maken van gelijkstroom vóórdat de spanning onder hoge frequenties wordt aangepast. Nu heeft dit systeem twee nadelen voor het lichtnet. Bij het gelijkrichten van wisselspanning zijn diodes nodig. Deze zorgen namelijk voor de gelijkstroom. Een diode lekt echter altijd een beetje. Er komt bij een schakelende voeding dus altijd een klein beetje gelijkspanning op het lichtnet. Een tweede nadeel is dat deze lekstroom veel hoogfrequente storing bevat die de 50 Hz sinus aantast.
Voor de reguliere apparaten is deze vervuiling geen probleem; de motor van de stofzuiger zal er niet slechter door draaien en de magnetron doet ook gewoon zijn werk. Maar voor audiofielen is die vervuiling wel een probleem, omdat hun gehoor bijzonder kritisch is en de nauwkeurige muziekapparatuur de storing gemakkelijker vertaalt naar ?onrust’ tijdens de weegave van muziek. De hifi-apparatuur moet immers zeer nauwkeurig te werk gaan om een zo goed mogelijke representatie van de opname neer te zetten. Het gevolg: de set verwerkt ook de opgepikte storing van het lichtnet in de muziek en dat heeft nare gevolgen voor het eindresultaat.

Ook eigen set
Ron Kemp van Kemp Elektroniks onderschrijft het probleem van hoogfrequente storing, maar benadrukt dat niet alleen de schakelende voedingen in al die apparaten van ánderen het

Ron Kemp van Kemp Elektroniks in Amsterdam is specialist op gebied van schone stroomvoorziening in de hifi-wereld. Sinds 1999 werkt hij met een collega onder de naam Kemp Elektroniks. Hij verzorgt onder andere aparte audiogroepen in de meterkast bij klanten. Inmiddels heeft Kemp een ruim assortiment van ?power conditioners' en accessoires: vijf netkabels, acht soorten filters, stekkerblokken en een complete regenerator.
Ron Kemp van Kemp Elektroniks in Amsterdam is specialist op gebied van schone stroomvoorziening in de hifi-wereld. Sinds 1999 werkt hij met een collega onder de naam Kemp Elektroniks. Hij verzorgt onder andere aparte audiogroepen in de meterkast bij klanten. Inmiddels heeft Kemp een ruim assortiment van ?power conditioners' en accessoires: vijf netkabels, acht soorten filters, stekkerblokken en een complete regenerator.

probleem vormen. ?De digitale apparatuur in de éigen hifiset, bijvoorbeeld de cd-speler, is nog wel het grootste probleem?, zegt hij. ?Want hoe dichter de stoorbron bij de set staat, hoe meer de apparatuur heeft te lijden.?
Zo goed als alle digitale apparatuur zorgt namelijk voor hoogfrequente storing. Dit komt omdat deze intern op een veel hogere frequentie dan de 50 Hz netspanning werken. Een pc werkt in de meeste gevallen op een aantal gigahertz. Maar ook de kern van een cd-speler werkt op 44.100 Hertz. Nieuwe spelers zelfs op 192.000 Hertz. Het afval van deze apparaten beïnvloedt de vorm van 50 Hz sinus. Als de golf op een oscilloscoop (monitor) wordt bekeken, is goed te zien dat deze door de storing rafelig en hakerig wordt. Deze hoogfrequente vervuiling die van de digitale apparatuur af komt, voedt de kritische, analoge versterkers die de vervuiling naar de luidsprekers stuurt. ?Hoogfrequente storing uit zich in onrust, waardoor je een soort ruis in de muziek waarneemt?, voegt Ron Kemp toe.

Harmonische storing
Daarnaast is er nog vervelende harmonische storing. Lang geleden wist Georg Simon Ohm uit te vogelen dat er een stroom gaat lopen als er een weestand op een spanning gezet wordt. Deze onderdelen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De weerstand die optreedt staat namelijk gelijk aan de spanning gedeeld door de stroom. De stroomafname van bijvoorbeeld een gloeilamp loopt dus gelijk met de 50 Hz sinus van het lichtnet. Hij volgt immers keurig de wetten van de natuurkunde. Dat komt doordat een gloeilamp naast de gloeidraad (de weerstand) geen andere onderdelen heeft: de belasting is lineair.

Tijdens de transfer van het input-signaal kunnen dingen misgaan: het output signaal is dan aangetast. Er ontstaan harmonischen. Als de transfer - bewerking / versterking - wel lineair is, is dat niet het geval.

Maar veel apparaten hebben dat wel en dat kan  voor een niet lineaire belasting zorgen. Bij dat soort apparaten ontstaan harmomischen. Harmonischen ontstaan doordat de overdracht tussen het input- en output signaal niet lineair verloopt. Denk aan een versterker. Deze heeft een input en een output. Als de sinus tijdens versterkering wordt ‘aangetast’, vervormd, dan ontstaan dus harmonischen.

Er zijn twee varianten: even en oneven harmonischen. Een even harmonische lopen gelijk met de 50 Hz, dus 100 Hz, 200 Hz, 300 Hz, et cetera (2 keer, 4 keer, 6 keer 50 Hz, et cetera). Oneven loopt buiten deze frequentie, dus 150 Hz, 250 Hz, 350 Hz, et cetera (3 keer, 5 keer, 7 keer, et cetera). Waarom zijn deze vervelend? ?Even harmonischen uiten zich in een warmer geluid, omdat deze de 50 Hz versterkt. Oneven harmonischen zorgen voor een kouder geluid?, legt Ron Kemp uit.

Gelijkspanning
De laatste vorm van storing is de meest vervelende: gelijkspanning op het lichtnet. ?Mijn espressomachine en laserprinter sturen bijvoorbeeld gelijkspanning het lichtnet op. Dat heeft grote gevolgen voor de prestaties van de geluidsapparatuur?, zegt Kemp. Het uit zich door een vlakke en futloze weergave, omdat de sinus ?inzakt’ door de gelijkspanning. Daardoor daalt de piek van de sinus en dus het effectieve voltage. Daardoor kan de apparatuur niet meer optimaal presteren.
Het lijkt dus simpel: hoe minder storing de apparatuur bereikt, hoe beter de apparatuur de muzikale werkelijkheid benadert. Dan zou een hifisysteem ‘s nachts beter moeten klinken, omdat er minder apparatuur aan staat.

Ad van Medevoort, AudioArt, is sinds 1985 zelfstandig hifi-producent, maar was ruim daarvoor ook al bezig met studiowerk en opnametechnieken bij onder andere AKG en Denon. Hij produceert met een ruim team een complete lijn producten die van netsnoeren en ?filters tot luidsprekers en cd-spelers loopt. Bovendien modificeert AudioMart onder de naam Van Medevoort, regelmatig bestaande spelers voor Marantz, Sony, Philips en  Luxman.
Ad van Medevoort, AudioArt, is sinds 1985 zelfstandig hifi-producent, maar was ruim daarvoor ook al bezig met studiowerk en opnametechnieken bij onder andere AKG en Denon. Hij produceert met een ruim team een complete lijn producten die van netsnoeren en ?filters tot luidsprekers en cd-spelers loopt. Bovendien modificeert AudioMart onder de naam Van Medevoort, regelmatig bestaande spelers voor Marantz, Sony, Philips en Luxman.

?Jazeker?, zegt Ad van Medevoort. ?En dat is geen subtiel verschil. Je hoort meer rust, meer detaillering en de set focusseert beter waardoor je een veel scherper ?plaatje’ voor je neus krijgt.? Kortom: ‘s nachts klinkt een hifisysteem veel spannender.
Naast lichtnetvervuiling, is er volgens kritische gebruikers en producenten nog een probleem: instraling en interferentie (overpraak) tussen de bekabeling en tussen het hifisysteem en de omgeving. Een kabel die onder spanning staat, vormt een magnetisch veld. Dat ontdekte wetenschapper Maxwell al in 1865. Op dat principe is ook een spoeltransformator gebaseerd. Dat opgewekte magnetische veld kan een kabel die daarbij in de buurt ligt echter ook opvangen. Voor audiofielen zijn dat geen prettige eigenschappen, aangezien magnetische overspraak voor storing van de sinus kan zorgen.
?Het is inderdaad zeer gemakkelijk een zender te bouwen van een paar spoelen en een condensator?, zegt Ad van Medevoort. ?Maar wees gerust: het is zeer onwaarschijnlijk dat je Radio Rusland met je systeem gaat ontvangen?, lacht hij. ?Dan moet je namelijk ?per ongeluk’ precies de juiste inductie en capaciteit hebben. Zoveel pech heb ik nog nooit iemand zien hebben.?

Afgeschermde netsnoeren
Uiteraard hebben producenten van hifi-apparatuur een oplossing voor de bovenstaande problemen: netfiltering en geavanceerde, dikke, afgeschermde netkabels.Het basisidee van afscherming van de netkabels bestaat uit het construeren van een ?kooi van faraday’. Producenten maken met dunne ijzerdraadjes een gesloten mantel met een raamstructuur om de kabel heen, zodat de kabel beschermd is tegen instraling. Deze kooi wordt op de aarde van het netsnoer gesoldeerd, zodat de storing via de aarde afgevoerd kan worden. Daardoor hebben kabels onderling geen nadelig effect meer. De storing kan immers nooit de stroomgeleidende aders bereiken. Het resultaat: een schoner vervoer van de netspanning naar de apparaten en dus een beter geluid.
Tenminste, producenten van deze spullen willen hififanaten doen geloven dat een afgeschermd netsnoer een vereiste is voor een goede, complete presentatie van muziek. Want: heeft een afgeschermd netsnoer wel zin als het achter de muur een onafgeschermde standaardkabel door een pvc-buisje loopt? En is de interferentie tussen de kabels wel zo groot dat een afgeschermd netsnoer noodzakelijk is voor een rustige, natuurlijke weergave van muziek?
Ad Van Medevoort is van mening dat afscherming meestal geen zin heeft. ?Immers, achter het stopcontact loopt standaard, onafgeschermde vmvk-installatiebekabeling die tijdens de bouw in het huis wordt geïnstalleerd. Wat heeft het dan voor zin om een netsnoer af te schermen als de kabel een meter verder weer storing kan oppikken?? Maar hoe zit het dan met interferentie tussen de kabels áchter de hifi-installatie? ?Die is er niet of nauwelijks?, zegt hij stellig.? Daarmee wil hij niet zeggen dat een beter geconstrueerd netsnoer geen zin heeft. Integendeel. ?Elk apparaat heeft een schone, onaangetaste 50 Hz-sinus nodig om goed te functioneren. Een kabel met te weinig capaciteit of een slechte moleculaire structuur verstoort die sinus, waardoor het apparaat minder goed klinkt. Maar om die problemen tegen te gaan, moet je een beter materiaal gebruiken dat de sinus niet aantast en niet het probleem gaan zoeken in afscherming. De mantel om die kabels verandert slechts de capaciteit en daardoor klinken de kabels anders. Het heeft echter niets te maken met effectieve afscherming.?

Kemp haalt een ?mains noise detector' uit de kast en stopt deze in het stopcontact. Er komt onmiddellijk een hoop herrie uit het doosje. ?Dit apparaat zet de storingsfrequenties om in geluid?, legt hij uit. Vervolgens sluit Kemp een filter aan tussen het stopcontact en de ?mains noise detector'. ?Kijk, nu hoor je slechts een beetje gepruttel. Het gros van de rotzooi is dus verdwenen.? Ad van Medevoort heeft ook een andere manier om het effect van een filter aan te tonen. ?Sluit het netfilter maar eens aan op een tv of beter nog: een beamer. Je ziet meteen dat het filter het contrast vergroot en dat de kleuren scherper en natuurlijker zijn. En dat effect is goed te vergelijken met de muzikale winst in een goede set.?
Kemp haalt een ?mains noise detector' uit de kast en stopt deze in het stopcontact. Er komt onmiddellijk een hoop herrie uit het doosje. ?Dit apparaat zet de storingsfrequenties om in geluid?, legt hij uit. Vervolgens sluit Kemp een filter aan tussen het stopcontact en de ?mains noise detector'. ?Kijk, nu hoor je slechts een beetje gepruttel. Het gros van de rotzooi is dus verdwenen.? Ad van Medevoort heeft ook een andere manier om het effect van een filter aan te tonen. ?Sluit het netfilter maar eens aan op een tv of beter nog: een beamer. Je ziet meteen dat het filter het contrast vergroot en dat de kleuren scherper en natuurlijker zijn. En dat effect is goed te vergelijken met de muzikale winst in een goede set.?

Ron Kemp ziet dat toch anders. ?Afscherming heeft wel degelijk zin. Houd een onafgeschermde netkabel maar eens bij de naald van een platenspeler. Dan hoor je een enorme brom. Dat is de afstraling van het netsnoer. Bij een afgeschermd netsnoer heb je dat probleem niet.? Bovendien meldt Kemp dat je je oren moet geloven en niet alles moet proberen te bewijzen met meten. ?Sommige verschillen zijn nauwelijks tot niet meetbaar, maar wel goed hoorbaar. Zo is de weerstand van een gewoon netsnoer laag genoeg om goed te functioneren. Maar als je een kabel met een nog lagere weerstand en hogere capaciteit pakt, hoor je toch verbetering?, zegt Kemp.
Jan Breem probeert vooral met berekeningen te bewijzen dat reguliere bekabeling en netstroom voldoende moeten zijn voor optimaal presteren van een hifisysteem. ?Mensen kunnen signalen met frequenties boven ca. 20 kHz niet horen. Dat betekent dat áls zulke stoorsignalen al in de versterker terechtkomen, er ook nog een mechanisme moet zijn dat die storing vertaalt naar iets hoorbaars. Zo’n mechanisme is er in principe, maar alleen als het stoorsignaal voldoende sterk is en er in je apparatuur onvoldoende maatregelen genomen zijn om die stroring tegen te houden. Analoge audioapparatuur, zoals regel-, lijn- en eindversterkers kunnen met eenvoudige en goedkope middelen (weerstandje + condensator, misschien een spoeltje) volstrekt ongevoelig gemaakt worden voor dit soort storing. Het (extra) afschermen van allerlei kabels is veruit de duurste methode met een beperkte kans op succes.?

Filters
Dat wil dus zeggen dat een filter voor de nodige storingsemulatie zorgt. En die filters zijn dan ook gemaakt. Het doel van een filter is zoveel mogelijk troep ergens uit te filteren en dus een schone toevoer van het gevraagde product te leveren. Bij hifi is dat elektrische energie. Maar het kan ook bijvoorbeeld water zijn.
Om het geheel te concretiseren, is het handig een rivier voor ogen te nemen. Daarin liggen: lege blikjes, takken, slibzand, bladeren, et cetera. Verderop in de rivier staat een schoepenrad van een molen. Het rad wekt de energie van de molen op en moet dus constant draaien. Wil het schoepenrad goed werken, dan moet de troep eerst uit het water gefilterd worden, anders kan het rad vastlopen en staat de molen zonder stroom. Om het water te filteren, is een raamwerk nodig. Dat raamwerk vormt de kern van het filter. Als kern kunnen dikke stangen gebruikt worden om een raamwerk met grote gaten te maken. De rivier zal amper in snelheid vertragen door de grote gaten. Het schoepenrad draait daardoor goed, maar er wordt niet veel gefilterd waardoor hij wel last krijgt van de troep. Wil het filter meer tegen houden, dan kunnen de gaten kleiner gemaakt worden Hoe kleiner, hoe effectiever. Maar door de grote, dikke stalen buizen en de kleine gaten loopt de snelheid van de rivier en dus het rad terug. Als de dikke stangen nu plaats maken voor dunne draadjes, dan zal het ijzeroppervlak van het raamwerk verkleinen en de snelheid van de rivier toenemen, terwijl er ook effectief gefilterd wordt. Een andere, zeer belangrijke eigenschap van de kern, is dat hij niet volloopt of dichtslibt . Als dat gebeurt, stopt de stabiele doorvoer van de rivier, krijg je vervorming van de stroom en loopt het rad niet stabiel.
Een hififilter doet exact hetzelfde. Het filtert door middel van een kernmateriaal dat storing binnen een bepaald frequentiegebied absorbeert. Dit moet het constant blijven doen, zonder verzadigd te raken. Het verzadigingspunt is het punt waarop de kern volgelopen is en niet meer goed de benodigde schone stroom kan doorvoeren. De kern zit verstopt en kan dus niet meer goed filteren. Als een kern verzadigd raakt, tast hij de sinus aan. En als dat gebeurt, zijn we weer terug bij af: vervorming van de sinusvorm, oftewel: vervuiling. De kunst is dus een perfecte balans te vinden tussen filtering van overbodige, vervelende frequenties en verzadiging van het kernmateriaal.

Waarom doen producenten geen filter ín de apparaten zelf? Dat doen veel fabrikanten wel, maar deze halen slechts de hoogfrequente storing uit het apparaat en het lichtnet. Dat zijn ze verplicht vanwege de CE-norm die producenten verplicht deze storing te blokkeren vanwege interferentie met andere apparaten. ?De filters zijn echter van een dusdanige kwaliteit dat ze voor de muzikale kwaliteit van het apparaat beter helemaal niet gemonteerd hadden kunnen worden?, meldt Ron Kemp.
Waarom doen producenten geen filter ín de apparaten zelf? Dat doen veel fabrikanten wel, maar deze halen slechts de hoogfrequente storing uit het apparaat en het lichtnet. Dat zijn ze verplicht vanwege de CE-norm die producenten verplicht deze storing te blokkeren vanwege interferentie met andere apparaten. ?De filters zijn echter van een dusdanige kwaliteit dat ze voor de muzikale kwaliteit van het apparaat beter helemaal niet gemonteerd hadden kunnen worden?, meldt Ron Kemp.

?Theoretisch gezien kan ferriet bijna niet verzadigd raken?, zegt Ron Kemp. ?Maar in praktijk gebeurt het wel degelijk. Ik gebruik een ander, uniek en geheim kernmateriaal in mijn filters. Dat raakt pas bij een zeer hoge, zo goed als niet haalbare belasting verzadigt.? Ad van Medevoort bevestigt de theorie dan ferriet toch verzadigd kan raken. Vandaar dat hij luchtspoelen in zijn filters gebruikt, in plaats van verzadigbaar ferriet. ?Bij verzadiging van een filterkern, ontstaat weer vervorming en ben je dus terug bij af?, zegt hij. ?Vandaar dat ik luchtspoelen gebruik. Deze kunnen niet verzadigd raken.?
Hoe goed producenten ook bezig zijn: een netfilter is niet 100% effectief. ?Bij zeer grove vervuiling kan een filter niet alles weghalen. Daarnaast filteren veel fabrikanten alleen het hoogfrequente gedeelte weg en laten het lage storingsgebied gewoon door?, zegt Ad van Medevoort. ?Dat zorgt wel voor iets meer rust, maar een ?low pass’ filter dat ook werkt in de lagere frequentiegebieden , is vele malen effectiever, maar wel lastiger om te maken?, voegt hij toe. ?Het is namelijk erg belangrijk dat de interne weerstand van het filter laag is. Is die weerstand te hoog, dan hoor je dat direct terug in de dynamiek van de set, omdat de versterker niet snel genoeg de stroom kan trekken die het nodig heeft.?
Ron Kemp legt uit dat als je een filter wilt maken dat álles elimineert, je opgescheept wordt met een blok van 1 meter bij 1 meter. ?Dat komt door de grote spoelen en dikke bekabeling. Als je dat niet gebruikt, wordt de interne weerstand veel te hoog, wat dus invloed heeft op de dynamiek. Al met al lijkt het me zo’n groot blok niet echt praktisch?, meldt hij voorzichtig.
Vandaar dat er voor de meest kritische gebruikers een andere oplossing is bedacht: een actief filter. Ook wel regenerator genoemd. Dit apparaat maakt simpelweg een nieuwe 230 volt, 50 Hz sinus van de afgetapte netstroom. 100% vervuilingloos, 100% puur. ?Een regenerator tapt 230 volt af van het lichtnet, zet het om in gelijkstroom om vervolgens een nieuwe 50 Hz sinus op te bouwen door middel van een sinusgenerator?, legt Kemp uit. Uiteraard is dat veel effectiever dan een passief filter. Maar de apparaten zijn ook veel complexer en dus duurder dan een passief filter.
Wetenschap versus High-end

Wetenschap
Wetenschappers krijgen vaak kromme tenen van de uitspraken in de high-end wereld. Netkabels die door dikkere aders van goud en zilver ?beter geleiden’ en dus ?meer emotie’ neer kunnen zetten. Onzin! Zeggen de techneuten. Rekensommetjes wijzen namelijk uit dat een gouden kabel niet beter geleidt. Sterker nog: zilver is de beste geleider van stroom?maar dat is wel prijzig. Maar goed, als kosten geen rol spelen, is dat geen belemmering. Maar als zilver zo goed geleidt, waarom maken kabelproducenten dan geen puur zilveren kabel? Dat hebben ze ook gedaan, maar dat doen ze niet meer omdat luisterproeven hebben uitgewezen dat zilver weliswaar detailrijker is, maar ook te scherp klinkt. Vandaar dat een fabrikant als bijvoorbeeld Siltech het zilver ?vervuilt’ met goud. Goud zorgt met zijn moleculaire structuur namelijk voor een warmer, prettiger en rustiger geluid. Overigens gebruikt het gros van de kabelfabrikanten een mix van zilver en koper om de perfecte balans te vinden.

PS-Audio maakt prachtige regenerators. Het is niet aan te raden om daar een zware versterker aan te koppelen, maar het werk wel prachtig om apparaten die niet zoveel energie vragen, zoals cd-spelers, tuners of voorverstekers.
PS-Audio maakt prachtige regenerators. Het is niet aan te raden om daar een zware versterker aan te koppelen, maar het werk wel prachtig om apparaten die niet zoveel energie vragen, zoals cd-spelers, tuners of voorverstekers.

En dan komen we bij een waarheid die niet te weerleggen is: sommige dingen zijn niet meetbaar, maar wel hoorbaar. Werken de betere netkabels en de netfilters? Jazeker. Een goed netfilter, met name de actieve variant, heeft een positief effect op de gehele presentatie. Als er bij veel netvervuiling geen filter gebruikt wordt, zal de storing van het lichtnet en de apparaten in de set zelf de presentatie beïnvloeden. En of dat aan de constructie van de apparaten ligt, of aan de kwaliteit van het lichtnet, dat laten we even in het midden; het effect is op een goede set hoorbaar.
Maar hoe zit het nu met de dikkere, afgeschermde netkabels? Ook daar kun je er lastig omheen dat een goed netsnoer een invloed heeft op het geluid, maar of dat aan de afscherming ligt of aan de capaciteit en kwaliteit van de aders, daar zullen producenten nog lang over discussieren. De wetenschap is er door alle metingen al uit: nonsense.

43 REACTIES

  1. https://www.stereonet.com/reviews/plixir-power-elite-bdc-linear-power-supply-review/

    Deze link behandeld DC. Had er nooit lang bij stilgestaan, maar er is inderdaad ‘s avonds een groot verschil met de weergavekwaliteit, heb dit meerdere malen waargenomen. Sommigen reageren dat fabrikanten iets beweren wat volstrekt niet waar is. Maar als je het verschil tussen de weergave overdag of ‘s nachts niet kunt horen, dan is er iets mis met jouw gehoor.
    Als je het kunt veroorloven, dan is onderstaande link inderdaad de oplossing. Schone AC naar High-end apparatuur.

    https://www.psaudio.com/products/stellar-power-plant-3/

  2. Beste redactie,

    Ik begrijp een aantal dingen in dit artikel niet. Hier een paar van mijn vragen:
    1. Door de lekstroom van de gelijkrichter diode komt er een beetje gelijkspanning op het lichtnet: kunnen jullie dat uitleggen?
    2. “…….deze lekstroom veel hoogfrequente storing bevat die de 50 Hz sinus aantast…”: hoe komt dat?
    3. “….de set verwerkt ook de opgepikte storing van het lichtnet in de muziek…”: hoe?
    4. “Mijn espressomachine en laserprinter sturen bijvoorbeeld gelijkspanning het lichtnet op….”: hoe kan dat?
    4. “Het afval van deze apparaten beïnvloedt de vorm van 50 Hz sinus….”: wat wordt hier bedoelt met “afval”?

    En dan nog een opmerking: het zou veel helpen als de meerdere keren genoemde oscilloscoop beelden ook daadwerkelijk opgenomen zouden worden in de tekst.

    Ja, het is inderdaad een 14 jaar oud artikel, maar daarom niet minder relevant!

    groeten, Simon Hans

  3. *****Recensie mijn complimenten

    Heb één opmerking, het zou handig zijn als er een pagina op de aipha-audio site verscheen waarin de behandelde rebrieken op alfabetische volgorde staat vermeld.

    Deze site is echt de Encyclopedia Britannica voor de hifi fanaat, maar het is jammer dat de doorsnee lezers niet op het idee van schone-stroom komt.

  4. Sorry, maar ik kon het echt niet laten hier even op te reageren.

    “zet een schakelende voeding de wisselspanning direct om in gelijkstoom om er met een oscilloscoop onder een hoge frequentie een sinus van te genereren”

    “Bij het gelijkrichten van wisselspanning zijn diodes nodig. Deze zorgen namelijk voor de gelijkstroom. Een diode lekt echter altijd een beetje. Er komt bij een schakelende voeding dus altijd een klein beetje gelijkspanning op het lichtnet”

    “Een pc werkt in de meeste gevallen op een aantal gigahertz. Maar ook de kern van een cd-speler werkt op 44.100 Hertz. Nieuwe spelers zelfs op 192.000 Hertz. Het afval van deze apparaten beïnvloedt de vorm van 50 Hz sinus”

    Weer een hoop onzin in dit verhaal….
    Ja, het lichtnet is ‘vervuild’. Dit komt hoofdzakelijk door ‘niet ohmse belastingen’ en harmonischen van o.a. dimmers en schakelende voedingen. De vraag is of dit voor onze audio apparatuur een probleem is. Onze eind versterkers werken op gelijkspanning. Meestal een ringkerntrafo en een paar dikke elco’s. De 50Hz wisselspanning, met of zonder harmonischen wordt meteen gelijkgericht. Het ‘voorversterker’ gedeelte heeft een gestabiliseerde voeding met filtering, hier willen we geen ‘rommel’ uit de voeding hebben, door de versterking ven kleine spanningsverschillen kan dat het geluid beinvloeden.
    Het meeste hebben we last van de 50Hz zelf, dit in de vorm van brom. Of de gigahertzen uit de pc via de voeding in je audioapparatuur komt valt te betwijfelen, alleen de transformator zal alle hoge frquenties al ‘kortsluiten’. Een extra netfilter kan nooit kwaad, al was het maar om hoge spanningspieken (deze kunnen vrijkomen bij het uitschakelen van inductieve belastingen, bijv. de motor in de koelkast) te elimineren.
    Als je je audio met een 500,00 kostend getwist, verguld en afgeschermd netsnoer meer open vindt klinken moet je het zeker doen…….

  5. Een misschien belangrijke en betaalbare oplossing is die stekkerblokken waar je modem en laptops en elektronische rommel hun stroom uit halen te voorzien van een scheidingstrafo. Hetzelfde geldt voor je smart tv. Daarmee voorkom je dat die spullen troep je eigen lichtnet injagen. Wanneer je je audiobronnen vervolgens voorziet van een eigen scheidingstrafo ben je wel klaar lijkt me. Je versterker hoef je verder niet te isoleren dan, waarmee je de aanschaf van een peperdure regenerator onnodig maakt. Die scheidingstrafo’s verkopen ze bij ringkern.nl. Duszz. Ik ga zometeen eens een paar stekkerblokjes van die ringkerndingetjes voorzien. 🙂

  6. Ik heb een sony bravia gekocht. Ja dankuwel, heel fijn. Alleen het ding produceert zoveel narigheid dat ik de stekker er uit moet trekken als ik naar mn installatie luister. Zelfs mn wat kritische vrouw is verbaasd over t effect. Sony past niet goed op. Ik vraag me af of je tussen de stekker van de sony en t stopkontakt een filtertje zou kunnen plaatsen, bestaat zoiets?

  7. In het artikel staat o.a. “En dan komen we bij een waarheid die niet te weerleggen is: sommige dingen zijn niet meetbaar, maar wel hoorbaar. ”

    Zulk soort dingen lees ook altijd in artikelen over homeopathische geneesmiddelen. Ofwel het is er wel, maar het is niet meetbaar.
    Het placebo effect is ook in de hifi wereld aanwezig is. Het is wat iemand wil geloven.

  8. “Lang geleden wist Georg Simon Ohm uit te vogelen dat er een stroom gaat lopen als er een weestand op een spanning gezet wordt. Deze onderdelen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De weerstand die optreedt staat namelijk gelijk aan de spanning gedeeld door de stroom.”

    Zou het niet precies andersom zijn?
    Zou het zelfs zo kunnen zijn dat als de weerstand heel erg laag is, de stroom heel erg hoog wordt?
    Zou het zelfs zo kunnen zijn dat in werkelijkheid er gegeven een spanning, gegeven een weerstand er een bepaalde stroom gaat lopen?

  9. Accu gevoede streamer en spdif converter als goede bron vergelijkbare winst.
    Toegenomen rust niet alleeen in het midden wat ongelovelijk open speelt ook het laag neemt in druk toe de gelaagdheid van een stem de galm in de ruimte alles in proportie elk instrument en stem op zijn plaats.
    Ik luister naar streamingalbum Melody Gardot “currency of man ” 2015 Decca Universal Music.
    Opvallend hoor ik hier de afwezigheid van timing fouten (MQA) oF komt dat van het seriefilter in de speakers (Audio techniek Any Man’s Tube)

  10. Wat ook heel belangrijk is is de plaatsing van de speakers zet ze minimaal 75 cm van de achterwand en gerekend van achterkant van de luidspreker.
    Zoek de beste plaats op in uw kamer waar de speakers vrij klinken dat kunt u ook doen als u naar de wand/muur gaat en dan gaat praten praat net zo lang totdat u stem helder en vrij klinkt en niet dof u zult zien dat dit ongeveer de plek moet zijn waar de speakers moeten staan. Het is maar een weet maar het helpt enorm ze klinken vrijer en beter meer lucht en diepte het hoort er allemaal bij..

  11. Het is wel degelijk hoorbaar als men schone stroom heeft op de High End set.Het is ruimtelijker meer zeggings kracht betere stereo spreiding mooiere bas de definitie is vele malen beter. Zonder schone stroom koud,kil,geen diepte werking,en slecht stereo spreiding.
    Velen zeggen dat het geen verschil maakt nou deze mensen hebben geen muzikale oren en daar moet je mee geboren zijn. Ook kunne deze mensen beter maar geen dure High End set kopenwant de muzikaliteit uit een mooie set horen ze toch niet.Ik ben dirigent componist met muzikale oren aan mijn hoofd en die heeft niet iedereen.

  12. Heb hier in Mexico het gevoel dat mijn binnenkomende stroom zwaar vervuild is daar ik op 1 jaar tijd 5 CD/DVD spelers kapot heb zien gaan en geen CD/DVD’s meer kunnen lezen. De eerste was een Onkyo, 2e een Pioneer, 3e een Sony, 2 onbekende merken alleen mijn zeer oude Philips houd het nog uit.
    Hoe kan ik dit tegengaan? Welke net/stroomfilters zijn geschikt dit probleem hier op te lossen? (Hier is wel 115VAC/60Hz.

    Met vriendelijke groeten vanuit Torreon/Mexico,
    Norbert.

    • Mijn redenatie is dat je me afgeschermde bekabeling problemen voorkomt voor overige bekabeling die achter je set hangt. Door degelijke afgeschermde netkabels achter de set te gebruiken – dus het hoeft helemaal geen kapitalen te kosten – sluit je uit dat er antennewerking ontstaat. En dat is – naar mijn mening – hoorbaar. Dat heeft dus niets te maken met de meters gewone kabel die ‘achter’ de wandcontactdoos zitten. Je kan trouwens ook de netkabel die het apparaat ingaan als het begin zien: energie loopt immers in een cirkel.

      • Als je de kabels een beetje netjes ordent in groepen (interlinks, luidsprekers, voeding) dan voorkom je veel problemen.
        Het zijn allemaal wisselspanningen en als je alle kabels op een hoop gooit, ja dan heb je transformator effecten.
        Maar goed, ik doelde een beetje op mensen die honderen euro’s uitgeven voor een netkabel en dan zeggen dat de eerste viool opeens duidelijk naar voren komt….. 🙂

  13. doet wel iets! dacht soms dat het onzin is maar heb ooit een duur groot netfilter geleent van een andere hifi fanaat en er onstond opeens veel meer diepte in het geluid,meer details
    en ook iets krachtiger en veel rustiger.opeens kon ik uren achter elkaar luisteren zonder moe te worden.verschil was TÉ groot om placebo te zijn..opeens vernam ik dat een transistor versterker helemaal niet hard of onnatuurlijk
    hoeft te klinken…de oorzaak is denk ik vaak het lichtnet.gebruikte versterker was een moon-i5.
    compact maar krachtig en een hele schone vertaler.toen pas merkte ik waar simaudio
    apparatuur toe in staat is.apparatuur kan zijn werk niet goed doen als het vervuilde stroom krijgt aangeleverd. want met behulp van die 230volt word het geluid uit bv uw cd speler versterkert(dat natuurlijk pas geluid is geworden na de speakers gepaseerd te zijn)
    groeten wouter