Bitrates, samplingrates, bitgroottes, wattages, versterkerklasses… er zijn als audioliefhebber talloze specificaties om te vergelijken. Maar het is – vrijwel – allemaal zinloos. Waarom? Omdat de specificaties die er toe doen, niet gemeld zijn én omdat elke fabrikant anders meet. laten we dát eens toelichten.
Sinds we zelf aan het meten geslagen zijn, is een wereld open gegaan. Serieus. Het voelt een beetje alsof we ineens een extra lichtknop hebben gevonden waardoor we ons werkgebied beter kunnen verlichten. Al moeten we zeggen: we zien nu wel alle troep om ons heen veel beter. Overigens geldt nu ook: hoe dieper we in deze materie duiken, hoe meer vragen we krijgen… en soms trekken we ook onze eigen ‘oude inzichten’ in twijfel. Maar dat hoort erbij.
Terug on-topic… De extra kennis en verdieping geeft ontzettend veel inzicht in hoe apparaten werken, wat belangrijk is. Daarbij zien we ook duidelijk hoe merken omgaan met het (eerlijk) specificeren van hun producten. Daar zit wel verschil in namelijk.
1. Wattages zeggen niets!
Om maar meteen met de deur in huis te vallen: wattages zeggen niets. In veel gevallen staat er bijvoorbeeld: 100 watt in 8 Ohm. En als je mazzel hebt, staat er nog een specificatie voor 4 Ohm. Dat geeft een klein beetje inzicht in de reserve; bij een heel stabiele versterker verdubbelt het.
Wat er echter vaak niet bij staat, is hoe het gemeten is, én hoeveel vervorming er optreedt bij maximaal vermogen. Is dat 1%? 10%? Is het bij 1 kHz? Full spectrum? Kortom: het is zinloos wattages te vergelijken als u dit niet weet.
Daarbij is het véél interessanter om te weten wat het gedrag van de versterker is bij héél lage vermogens. Onder 1 watt bijvoorbeeld. Hieronder ziet u drie vermogensmetingen. Kijk goed naar de verticale as… dat is de vervorming. De horizontale as is het vermogen. De Fosi-amp heeft een vervorming van bijna 90% bij 39 uWatt. En ruim 15% bij 1 mW. 1 watt komt op 0,5% wat gruwelijk hoog is voor huidige standaarden. De meeste speakers zitten namelijk ruim lager.
De Pass Labs X150.8 zit bij 37 uWatt op 0,35% en zakt dan naar beneden. Bij 1mW zit deze op 0.07%. De Advance zit op keurige waarden in zijn prijsklasse: 1 mW komt op 0,4%.
Waarom hameren we hierop? Simpel: de eerste watt is cruciaal. Al het microdetail zit in de lage regionen van het vermogen. Deze waarden zijn nergens te vinden. Alleen maximaal vermogen, maar nooit de vervorming voor 1 watt of een complete grafiek, terwijl het daar juist om gaat.
Conclusie: watts zeggen niets en zijn niet te vergelijken zonder meer informatie. Daarbij is de eerste watt belangrijk.
2. Sampingrates, bits en rates…?
High Res was de heilige graal. Hoe meer bits en samples, hoe beter. In basis is dat waar, maar hier zitten op zijn minste twee hele dikke, vette adders onder het gras. En die adders heten jitter én het filter.
Afrondend
We hebben hier een paar veel voorkomende specificaties aangehaald: wattages, bits & samplingrates / frequentierespons / luidsprekerimpedantie en tenslotte bekabeling.
Echter is dit pas het tipje van de sluier. Er zijn nog (veel) meer specificaties die niet of érg lastig te vergelijken zijn. Mocht u suggesties hebben: laat het dan weten aan ons!
Er is meer duidelijkheid en inzicht nodig in de audiowereld. En ook in andere industrieën overigens. Bij PC’s zijn GHz’en ook niet te vergelijken zonder meer inzicht over instructies per seconde of branch-prediction algoritmes. En in de auto-industrie zeggen PK’s ook weinig zonder inzicht in de vermogensopbouw, versnellingsbakverhoudingen én het gewicht van de auto. Ja: complexe zaken, maar wél relevant. En mocht het u niet interesseren; u hoeft het niet te lezen: overslaan is ook een optie.
Het doel van dit achtergrondverhaal is echter om u – de lezer – te behoeden van blindstaren op specificaties. Ga vooral luisteren en vertrouw uw oren: niet alleen de specificaties van een product.
Het zou wel fijn zijn als we een keer uitleg krijgen over de werkelijke relevante zaken als we een systeem gaan kopen. Natuurlijk ga ik liever naar de specialist maar die heeft Natuurlijk ook commerciele belangen. Een goed systeem ga je niet bij de mediamarkt halen, die verkopers hebben geen verstand van zaken.
We hebben een uitgebreid stuk over aankoopadvies geschreven. Filter eens op Koopgids: https://www.alpha-audio.nl/hi-fi/audio-buy-guide/?post_type=achtergrond
Misschien kun je eens nadenken / bepalen over wat voor elke type apparaat ( dac,voorversterker , eindversterker , speaker en eventueel nog kabels) de drie belangrijkste kenmerken zijn. Deze publiceer je dan bij elke test die jullie doen inclusief uitleg van de meting. Als je dat kunt volhouden krijg je in de loop van de tijd een hele mooie verzameling van metingen die liefhebbers dan kunnen gebruiken om apparatuur aan te schaffen. Wel veel werk natuurlijk. Maar als je op die manier kwaliteit van metingen aan sq kunt koppelen zet je wel iets bijzonders neer.
We gaan er eens induiken! Het is een beetje een missie om metingen te koppelen aan weergavekwaliteit. Het is heel lastig, maar wie weet vinden we écht iets relevants.
Als er geen relatie is tussen metingen en sq waarom zou je dan meten en meet je dan wel de goede dingen. Er zal zeker een relatie zijn. Maar waarschijnlijk kan het ene resultaat van de ene meting de sq van de andere meting beïnvloeden dat maakt het wel ingewikkeld ja.
Dag Jos,
Dit is al een decennia lange zoektocht. Het is ongekend complex om deze twee zaken te koppelen. Er zijn legio zaken die weergave beïnvloeden. Vraag elke ontwikkelaar en technicus of weergavekwaliteit te meten is en je zal altijd als antwoord krijgen: deels. Het zal zeker allemaal meetbaar zijn, maar feit is: we kunnen nog niet alles meten en we weten ook niet waar we moeten zoeken.
Wij doen fact-checking en proberen meer relaties te vinden. Daarbij is het zeer leerzaam om op deze manier naar een apparaat te kijken.
Waarschijnlijk is het zo dat je wel kunt meten wat de sq negatief beïnvloedt. Dus als een systeem minder klinkt is dat met metingen wel aan te tonen, maar als alles goed meet is dat geen zekerheid dat de sq prima is. Omdat je niet alles kunt meten.