Inleiding
Inhoud
Het is tijd voor een ander smaakje van het Italiaanse merk Volumio. Namelijk de Rivo. Deze is in de markt gezet als hoogwaardige streamer. Wij gaan uitzoeken hoe hoogwaardig de streamer is.
Een deel van de functionaliteit van de Rivo komt overeen met de Integro en de Primo: de mogelijkheid om een USB drive of een Micro SD kaart te gebruiken om muziekbestanden op te zetten, alle mogelijkheden van de Volumio software, de USB aansluiting om een toetsenbord of muis te koppelen en een HDMI uitgang om een monitor te koppelen waarop je de Volumio software kan zien. Uiteraard is dit niet nodig, via de app of een webpagina kan je alles bedienen en zien op een telefoon, tablet, laptop of PC. Maar het kan.
De Rivo heeft drie belangrijke uitgangen:
- Een SPDIF uitgang
- Een gebalanceerde uitgang met de aanduiding ‘USB DAC’
- Een gebalanceerde AES uitgang
Wilt u de lange of de korte versie?
Dit is een lijvige review geworden. We geven u de keuze, u kunt ook naar de samenvatting springen en daar het eindoordeel lezen.
Welke digitale output, that’s the question
De drie uitgangen hebben intern een eigen gefilterde voeding, waardoor ze elkaar onderling zo min mogelijk beïnvloeden.
Het nadeel van USB is dat er zowel een signaal als elektriciteit door de kabel stroomt. Volumio heeft bij de Rivo de 5V uitgang gefilterd, zodat de DAC zo schoon mogelijke stroom krijgt over de USB en het signaal wordt apart gebuffered, geschoond en uitgestuurd naar de DAC. Deze ingrepen moeten een goede kwaliteit signaal over USB naar de DAC geven.
De AES uitgang heeft zijn eigen circuit en filtering, waarbij de buffer voor de AES uitgang apart gevoed wordt.
Een hoop technische details, maar hoe klinkt het? We hebbende Rivo getest met de Sonnet Pasithea DAC. De Pasithea heeft een SPDIF, een USB en een AES/EBU ingang, dus we kunnen ze allemaal proberen.
Na het lezen van jullie review over de Volumio ben ik helemaal enthousiast. In de veronderstelling dat ik de ultieme streamer met AES uitgang heb gevonden. Zeker als deze in positieve zin wordt vergeleken met de Alpha PC. Inmiddels heb ik er al een dozijn streamers in huis gehad. Bijna allemaal met super mooie clock en vaak met de nodige toeters en bellen. Wat lees ik vervolgens in jullie reactie: “De Primare NP5 MKII heeft een betere clock dan de volumio'”. Tja, dan begint het toch weer te knagen. Is er dan niet een eenvoudige streamer zonder poespas maar wel met een ultieme AES uitgang als bron voor de Pasithea?
Dag Mark. Dat de Primare een beter metend clock kristal heeft zegt helemaal niets over de kwaliteiten van de Rivo. Ik heb ze beide gereviewed. De Rivo is beduidend beter dan de NP5.
Zoals de review ook al aangeeft, de voeding bepaalt het resultaat. Waar het op neerkomt: de Rivo is balanced out een hoogvlieger voor het bijbehorende prijskaartje, die nog beter wordt met een betere voeding. Zijn er betere streamers? Vast wel. Voor hetzelfde geld? Waarschijnlijk niet. En dat is waar we naar kijken, niet naar absoluutheden.
Voor ik het vergeet : het comment hieronder gaat over SPDIF. Bij SPDIF is de clock van de streamer leidend. Bij balanced is de clock van de Pasithea leidend. Dat maakt nogal (understatement) uit.
Hallo Martijn, Kun je dat uitleggen want zoveel verschil zit er niet tussen de verwerking van AES/EBU en SPDIF en ik neem aan dat de Pasithea geen bijzondere functie heeft t.o.v. andere DAC’s. Daarom ga ik er ook vanuit dat beide uitgangen eenzelfde clock gebruiken.
De clocks van de streamer en de DAC moeten gesynchroniseerd worden. Dat is onderdeel van de SPDIF en AES protocollen, waar over twee kanalen een clocksignaal wordt gestuurd. Kleine voetnoot: Als je gaat googelen naar technische literatuur, dan wordt het woord ‘wordclock’ hiervoor gebruikt. ‘Word’ staat hier voor 16 bits of 24 bits die per clockcyclus wordt verwerkt.
Voor de synchronisatie van de clocks moet één van de clocks de master worden en de ander de slave. Kleine aantekening 2: tenzij je een masterclock gebruikt, zoals een Mutec REF10, maar dan moet al je apparatuur door een masterclock kunnen worden aangestuurd.
Bij SPDIF is de clock van de zender de master, bij AES van de ontvanger. Dat zit zo ingebakken in het protocol. M.a.w., bij SPDIF wordt de Rivo de master, bij AES de Pasithea.
Clock kristallen en de implementatie ervan komen in allerlei kwaliteiten. De prijzen kunnen ook flink uiteenlopen. De Rivo heeft geen bijzonder clock kristal, de Pasithea heeft een betere.
Hallo Jaap en Martijn,
Dank voor jullie reactie. Ik ga me eens goed bedenken of ik nu wel zo nodig ook mijn dsd files via Roon wil laten lopen, zoveel heb ik er nou ook niet. Rechtstreeks vanuit de Naim 272 kan het wel tot dsd128 na een update een paar jaar geleden wat ik vreemd genoeg nergens terug kan vinden op het web maar het werkt wel. Ik vind alleen de app van Naim zo onhandig (waar de meningen over verschillen) maar ik kan wel eerst een vergelijking maken met dsd en dsd naar pcm. Heb ik nog niet gedaan. Beetje onhandig van me eigenlijk merk ik als schrijvende🤔😳. Nou, ik heb mezelf dus wat huiswerk gegeven. Nogmaals mijn dank 🙏.
Hallo Nick,
Nog een aanvulling. Ik meende me te herinneren dat de DACs die Naim gebruikt geen DSD ondersteunen. Ik kan het volgende vinden (geschreven door iemand met veel kennis van de producten):
“Naim use DAC chips that are natively configured or only work in PCM. The conversion from DSD to PCM therefore occurs prior to the DAC… I suspect by the SHARC processor.
DSD to PCM is an inexact and ultimately lossy process, and there are many different ways of achieving it with pros and cons. It’s very different from converting FLAC to WAV for example which is precise and lossless.”
Een andere route dan via Roon voor je DSD files maakt denk ik voor het resultaat niet zoveel uit. DSD kan heel erg goed klinken, maar je hebt wel een DAC nodig die DSD verwerkt.
Hoi Martijn,
Ik ben wel benieuwd hoe groot is het verschil in geluidskwaliteit is, gebruikmakend van de S/PDIF uitgang van de primo tov die van de RIVO? Anders gezegd, als je alleen op zoek bent naar een dedicated streamer loont dan het prijsverschil tussen de primo en rivo?
Als je alleen de S/PDIF uitgang gebruikt kan je beter een Primare NP5 MKII aanschaffen.
Eens… die heeft een iets betere clock dan de Volumio.
Ik ben op zoek naar een vervanger voor mijn Ambre en gebruik alleen de spdif. Ik wil een vervanger die ook dsd af kan spelen en door kan geven naar mijn Naim 272 via spdif of denk je dat dit weinig uit gaat maken? Ik had al zitten kijken naar de Primare NP5 MKII.
De Primare NP5 MK2 gaat niet winnen van de Ambre. Welke streamer native DSD kan doorgeven, weet ik eerlijk gezegd niet uit mijn hoofd; ik ben eigenlijk nooit bezig met DSD, te weinig écht native opnames en zeker niet in mijn genres… :-).
Ik denk dat het aanbod van streamers – eigenlijk bridges – die dat kan heel erg beperkt is. Daarbij: biedt de 272 wel native DSD conversie? Ik betwijfel dat eerlijk gezegd.
De 272 kan alleen DSD64 aan, je vindt nog maar weinig content die DSD64 is, meestal is het DSD128, DSD256 of DSD512.
Als DSD ‘je ding’ is, dan zou ik eerder kijken naar bijvoorbeeld een iFi ZEN DSD DAC (of andere DSD DAC) en die analoog aansluiten op de 272. Naim heeft niets met DSD.