Tidal beroept zich op het feit dat ‘t MQA ondersteunt, ook op mobiele apparaten. Toch blijkt de app van de muziekdienst niet ‘t volledig potentieel te ontsluiten.
Inmiddels een week of wat in het bezit van een iFi hip-dac2. Bevalt prima en het compacte apparaatje levert een verbazingwekkend goede geluidskwaliteit. Waarbij het zowel PCM als DSD ondersteunt. En – een van dé sellingpoints van het apparaat – volledige MQA-decoding (of unwrapping, net wat u wilt). Dat klinkt mooi op papier, maar blijkt in de praktijk in combinatie met iOS en iPadOS én Tidal (en naar wat we uit de vele vragen en discussies her en der online begrijpen ook Android) slechts ten dele te werken. In de desktopversie van Tidal is een simpele optie beschikbaar in de vorm van MQA passthrough. Zet u die aan, dan neemt een aangesloten USB-DAC de hele MQA-decodering zelf voor z’n rekening (mits het apparaat deze optie ondersteund, vanzelfsprekend). Technisch gezien levert dat allerlei voordelen op. Echter: deze schakelaar is niet beschikbaar in de mobiele versies van de Tidal-app!
Paars
Het viel op dat de LED’s op de hipdac2 telkens paars (of magenta, zoals iFi de kleur omschrijft in de handleiding) werden bij het afspelen van MQA-tracks in Tidal. Dat is niet de bedoeling, want de LED’s horen dan groen of blauw te zijn. Hetgeen betekent dat het belangrijkste deel van de ‘unfold’ in Tidal zelf plaatsvindt. Niet handig, want dat kan tot allerlei issues op het vlak van kwaliteit en timing leiden. Mooie oplossing voor DAC’s die niet de hardwarecapaciteit aan boord hebben om MQA volledig on-device te verwerken. Maar niet iets dat je verwacht bij een apparaat dat dit wel kan.
Apart gedrag
Het wordt nog wat gekker. Als je Tidal op de achtergrond laat spelen en een andere app opent, dan worden de LED’s soms groen. Het verwarrende van de hipdac2 is dan dat groen niet alleen betekent dat MQA hardwarematig correct wordt verwerkt en ten gehore gebracht, maar ook staat voor cd-kwaliteit (16/44). Mogelijk interfereert een andere audiostream (of initialisatie daarvan, want we horen niks uit de geopende andere app) in een lagere bitrate. Anderzijds: systeemgeluiden beïnvloeden de LED-kleur dan weer niet. Mogelijk is er een terugschakeling bedacht naar een lagere kwaliteit om te voorkomen dat andere apps opnamen kunnen maken van de gedecodeerde stream?
Het blijft een vreemd formaat…
Er is en blijft veel wazigheid rondom MQA hangen. Hoewel het eerst gepresenteerd werd als beter dan ongecomprimeerde audio / studiokwaliteit enzovoort, bleek al snel dat tenminste een deel van de claims niet klopten. Zo wordt er wel degelijk een (lichte) vorm van lossy compressie gebruikt. Dat die het mogelijk maakt om in dezelfde bandbreedte als ongeveer 16/44 hi-res geluid te verzenden is mooi. En het klinkt ook allemaal niet slecht. Maar beslist niet per definitie beter dan bijvoorbeeld een FLAC-bestand of ander écht lossless bestand of stream. Tenzij een MQA-bestand stevig onderhanden genomen is om het optimaal te laten klinken. Maar dát had natuurlijk ook met een FLAC gekund. De enorm gereduceerde bandbreedte is hét argument voor gebruik van MQA, de kwaliteitsargumenten feitelijk niet. Wat MQA twijfelachtig maakt zijn de beperkingen, licenties en daaruit voortvloeiende limiteringen. Grote kans dat Tidal geen rechten heeft om – op mobiele apparaten – MQA passthrough te verzorgen. Waarom? Tja, dat is nou een van die vele raadselen die rond het formaat hangen…
Tot slot, voor zover nog niet duidelijk: de softwarematige decodering van MQA is dus niet te wijten aan de hipdac2, maar puur en alleen aan de mobiele apps van Tidal.
De Tidal app bevat, net als Roon, een zogenaamde MQA Core Encoder die de 1e unfold verzorgt zodat ook niet MQA DAC’s in ieder geval tot 24/88.2 of 24/96. Als deze functie niet uitgeschakeld kan worden, dan wil dat niet zeggen dat er geen licentie betaald is door Tidal, want MQA pass-through is eigenlijk een stap terug. De nieuwe iFi HIP DAC heeft de nieuwste XMOS MQA chip en is daarmee een MQA Full decoder geworden. Blijkbaar zijn er geen problemen met MConnect of Android telefoons, dus ik vermoed dat het probleem eerder bij iOS of iFi ligt..
Hallo Ronald, je besluit je recensie met:
Tot slot, voor zover nog niet duidelijk: de softwarematige decodering van MQA is dus niet te wijten aan de hipdac2, maar puur en alleen aan de mobiele apps van Tidal.
Maar zou het niet aan de gebruikte smartphone met iOS kunnen liggen? Heb je het ook met een Android device getest dan? Ik lees op internet dat er idd problemen zijn met iOS en dat Android geen problemen geeft. Ik ben het bijna (heb het niet zelf kunnen testen) met je eens met je conclusie dat het niet aan dee hipdac2 ligt. Maar ben het (nog) niet met je eens dat het probleem aan de mobiele apps van Tidal zou liggen. Misschien aan de iOS app …
Gr. Theo @ Lentus Audio
We zullen er eens induiken. iOS heeft nogal wat restricties. Android niet. Maar daar kan je weer per device verschillen krijgen.
Het artikel van Ronald geeft een deel weer van mijn zoektocht naar het groen en blauw van MQA, maar vooral de beleving ervan. Het begon bij de introductie van MQA op Tidal. Met de combo van NAD M50.2 + M12 dacht ik probleemloos MQA te kunnen afspelen. Ik kreeg immers de gewendste kleurtjes in BluOS. Het resultaat was echter teleurstellend. Ik hoorde geen of nauwelijks verschil met overeenkomstige albums op Qobuz 96k. Tidal is wat warmer voor mijn orden, Qobuz wat abstracter. NAD support informeerde dat de DAC van de M12 niet MQA gecertificeerd is, maar dat je met de combo toch single fold MQA tot 24/96 kunt afspelen. De 50.2 is goed voor 24/192. Ik vermoedde dat in ‘single fold” de crux zat en ik een ander pad moest kiezen via de Tidal app.
Eerst de AQ Dragonfly kobalt uitgeprobeerd. Ik hoorde geen verschil met de Red die ik al had. Dan de USB Signature DAC. Ik kreeg net als Ronald alleen de paarse kleur, maar het klonk wel beter, ruimtelijker en meer gedetailleerd. Inmiddels kwam Bluesound met de nieuwe Node met MQA op de markt. Zou ik dan eindelijk van MQA, zoals het hoort, kunnen genieten. Niet dus. De BluOS gaf weer de gewenste kleurtjes, maar mijn oren konden het niet bevestigen. Misschien kon een andere USB DAC soelaas bieden. Het werd de Cambridge
DacMagic 200M. Klonk inderdaad veel beter dan de DAC van de Node, maar ik kreeg geen groen of blauw dat ik in “Full MQA” afspeelde.
Dit maal contact opgenomen met BluOS support. Van hen hoorde ik voor het eerst “pass through” en dat aan een software update gewerkt werd die dat mogelijk zou maken. Het was november 2021 en de update zou de volgende maand beschikbaar komen. Januari van dit jaar was het zover en bleek mijn zoektocht toch zin te hebben gehad. MQA is geen gimmick wat ik langzaam was gaan denken. Je hoeft bb.v. maar naar de vroege stereo opnamen van Mercury Living Presence in echte MQA te luisteren om overtuigd te worden dat je als het ware in de opnamestudio meeluistert, hoewel het hier ongetwijfeld om een mix zal gaan. Dat doet er niet toe. Je krijgt het gevoel dat je bij de opname aanwezig bent en dat al die te chnologische snufjes even niet tussen jou en de muziek zitten en daar is het in ieder geval voor mij om begonnen.
Om mijn verhaal af te ronden. Had ik mezelf als leek in deze materie geld en moeite kunnen besparen? Ik denk het wel, nu ik sinds een paar maanden de artikelen van Alpha Audio intensief volg (ook al begrijp ik lang niet altijd alles} zou ik iin aanvulling de support van de fabrikant, mits ik daarmee niet uit de voeten kan, ook Alpha Audio om advies gevraagd hebben. In dit verband verwijs ik naar het verzoek van gisteren aan de community om steun. Ik miste echter een vermelding of link hoe deze steun geconcretiseerd kan worden. Of heb ik iets gemist? Ik ben slechtziend. Dus dat kan best.
Het blijft toch bijzonder dat er nog zoveel nodig is om het werkend te krijgen. Wel fijn dat het nu werkt én dat we hebben kunnen helpen!
Over de steun: super dat je dat wilt doen. We hebben écht de lezers nodig om onafhankelijke content te kunnen blijven maken.
Steun gaat via Patreon: https://www.patreon.com/alphaaudio. Daar verwijzen we ook naar in dat artikel (onderaan staan linkjes in de tekst… maar wellicht was dat niet duidelijk genoeg :-).