
Tijdens een interessant bezoek aan Sander van der Heide van Wisseloord Studio’s hebben we kunnen hóren wat het digitale watermerk van Universal Music doet bij een stream vanaf internet. Op alle streamingdiensten – inclusief de lossless versies van Qobuz en Tidal – is een soort zweem waarneembaar.
Sander van der Heide is mastering engineer bij Wisseloord Studio’s. Hij heeft voor onderzoek alle streamingdiensten getest op ‘encoding residu’. Een bijzonder interessant onderzoek waar we later nog een uitgebreid artikel over gaan schrijven.
De test

De test die Sander van der Heide heeft gedaan is eigenlijk heel logisch. Echter: je moet voor deze test over een paar zaken beschikken:
- Heel degelijke en precieze apparatuur (op de sample nauwkeurig)
- De master-file die naar de streamingdienst wordt gestuurd
- De file die uiteindelijk wordt gestreamd (die kan je opnemen)
Nu zijn nummer één en drie nog te verkrijgen. Maar de master die naar de service gaat is voor normale mensen niet te pakken.
Sander heeft voor deze test de master vergeleken met de binnengetrokken file die de diensten streamen. En om alleen het verschil te meten legt hij ze precies over elkaar heen, met één file in tegenfase. Als alles gelijk is, moet er absolute stilte zijn. Dat is natuurlijk nooit het geval bij lossy gecomprimeerde muziek: daar is altijd verlies.
Universal shit…

Tijdens het demonstreren van de test en de uitkomst van het onderzoek, blijkt al snel dat er iets geks aan de hand is met muziek uit de stal van Universal. Op alle files vanaf streamingdiensten is een soort zweem: een vreemd soort ‘onderwater-effect’. Met name hoorbaar op drums en vocalen.
Het gekke is dat dit ook hoorbaar is op de lossless-diensten: Tidal en Qobuz. Dat zijn diensten waar normaal gesproken helemaal geen residu hoorbaar is. Hoe druk, moeilijk en complex muziek ook is: Tidal en Qobuz laten bij bijvoorbeeld Coldplay geen ruis of plopjes horen: het is doodstil als de master en de file vanaf internet over elkaar heen gelegd worden in tegenfase. Kortom: lossless is ook écht lossless bij deze diensten. Echter niet bij een track van ilse de Lange… En die komt bij Universal vandaan.
Het punt met dit watermerk van Universal is dat het dubbel zo erg hoorbaar wordt met encoding. Op een cd is het echt nauwelijks hoorbaar, maar zodra het naar streamingdiensten gaat wordt het nog een keer ge-encodeerd waardoor het effect wordt versterkt.
Wat nu?
Maar wat moeten we hier nu mee? Het is een lastige kwestie. Universal zal een reden hebben om de bestanden digitaal te watermerken. Maar feit is: de consument is de lul. Want het gaat ten koste van de weergave. En dat zou niet moeten kunnen. Wie ideeën heeft om dit aan te pakken: reageer!
Superinteressant artikel mannen!
MQA zal het einde betekenen van watermerken en ander ‘gepruts’ met files, omdat ik de codec is ingebakken dat deze ‘authentiek’ moet zijn (de ‘A’ in MQA).
Sowieso is de klankwinst met MQA geweldig, dus laten we hopen dat deze codec goed zal gaan worden ingezet op streamingdiensten.
Dank je Garmt. laten we idd hopen dat MQA een nieuw tijdperk inluidt zonder al dat gepruts met watermerken en DRM!
Er staan wel wat vreemde dingen in het artikel, allereerst
. Dit klopt niet, bij lossy compressie zou dit kunnen optreden, maar niet bij lossless compressie. Een ZIP die je uitpakt levert toch ook altijd de originele bestanden zonder beschadigingen?
Een stukje verderop in het artikel staat het volgende
terwijl in dezelfde alinea het volgende staat
. Dit lijkt een beetje tegenstrijdig. Het lijkt in het laatste geval dus te gaan om muziek NIET van Universal?
Ten slotte
Dit effect zou toch alleen versterkt kunnen worden met lossy encoding? Als er gebruik gemaakt zou worden van lossless encoding zou hetzelfde bestand meerdere keren probleemloos opnieuw ge-encodeerd kunnen worden zonder dat dit gevolgen heeft voor de audio kwaliteit en in dit geval voor het ‘watermerk’. Deze claim lijkt dus alleen op te gaan voor Spotify en niet voor Tidal en Qobuz?
Beste Leon,
Je hebt gelijk: ik bedoel ‘Lossy gecomprimeerde muziek’. Ik heb het aangepast. En daarbij zit er inderdaad een verschil tussen muziek van Universal en muziek die niet onder dit label vallen. Bij lossless streaming is er absoluut géén verlies van kwaliteit. Echter: bij nummers met het watermerk is er dus wel een ‘zweem’. Al is die wel heel licht.
Tenslotte: ja… het effect wordt verdubbeld bij lossy streaming. Ik ga er nog dieper op in bij een groter artikel.
hmm, streaming + water = vochtproblemen?
er zal toch wel weer een kabeltje op de markt komen die dat voor ons verhelpt? 😉
maar effe serieus… wat is nou eigenlijk de bedoeling van zo’n watermerk?
zit het dan ook in de download-bestanden?
of komt dat in het navolgende artikel?
ik bedacht net dat ik iets vergelijkbaars (zoals in videofilmpje te horen is) vaak ook hoor op de radio, en soms in nieuws-items op tv, als er iemand aan de telefoon is.
vaak een smartphone met weinig bereik o.i.d. en dan nog de compressie van het signaal en daaroverheen die van de radio en dan zijn degene aan de telefoon vaak zeer slecht te verstaan t.o.v. de radio-presentator.
het tast bepaalde frequenties aan die ‘over het algemeen toch niet hoorbaar zijn’ maar wel een negatieve invloed hebben op het geheel.
en wij maar denken dat cassettebandjes-ruis vroeger erg was, en nu dit dan weer.
😉
Jep… elk medium heeft zo zijn dingen… maar dit vind ik toch wel bizar hoor. Anno 2015 nog met DRM-achtige zaken komen… dat is zooooo 2009!
Het is volgens mij DRM: digital rights management. Soort anti-piraterij…
Ik zie niet hoe dit DRM zou kunnen zijn. Zoals ik uit het artikel opmaak wordt dit watermerk er op de server “ingemixt”, is dit watermerk dan niet voor elke gebruiker van het platform gelijk? Dan is het nog steeds niet te herleiden naar één persoon. Of ze moeten wél per persoon een watermerk er in mixen, maar dat lijkt me real-time niet te doen en dan zou de streaming dienst dit gewoon kunnen weigeren om te doen.
Het is zeker wel een vorm van DRM.
“Why do labels watermark tracks? Watermarking simplifies copyright enforcement by letting a company track music on peer-to-peer networks. “It gives them the ability to put pressure on policy makers and ISPs to do filtering,” says Fred Von Lohmann, an Electronic Frontier Foundation attorney. That may be about the best explanation you will find. See DRM Is Dead, But Watermarks Rise From Its Ashes“
Wat is de reden dat het op cd nauwelijks te horen is en na een extra (zelfde?) codec actie des te sterker?
Wellicht is het handig afwachten beter ( onderzoeken) wat QMA codec ermee doet.
Zag in een audio blad er een streamingdienst is die op het codec probleem inspeelt met een eigen watermerk van hun audio engineers..